Μία εξαιρετική έρευνα έκανε ο δημοσιογράφος Αργύρης Παγαρτάνης σχετικά με τα "μικρά" ηλικιακά πρωταθλήματα μπάσκετ.
Την παραθέτουμε αυτούσια:
Τo 2005 η FIBA Europe καθιέρωσε τη διεξαγωγή πρωταθλημάτων μικρών ηλικιών (U16, U18, U20) σε ετήσια βάση και με το σύστημα του χωρισμού σε κατηγορίες (Α και Β, εσχάτως και C στους έφηβους). Από τότε οι ομάδες κάθε χρόνο κατατάσσονται κατ' απόλυτη σειρά, αφού ο πρωταθλητής της Β' κατηγορίας είναι στην ουσία ο 17ος, ο δευτεραθλητής ο 18ος κτλ.
Αυτό το σύστημα κάνει πιο εύκολη και πιο ευκρινή την εικόνα μιας γενικής κατάταξης. Με βαθμολογία όπως στην... ιστιοπλοϊα: ο πρωταθλητής παίρνει 1 βαθμό «ποινής», ο δευτεραθλητής 2, ο ουραγός της Α' κατηγορίας 16, ο πρωταθλητής της Β' κατηγορίας 17 κοκ.
Τέτοιες βαθμολογίες περιέχουν στρεβλώσεις, βέβαια. Το να καταταχθείς π.χ. 9ος κι όχι στα μετάλλια μπορεί να οφείλεται σε μία μόνο κακή εμφάνιση σ' ένα χιαστί, ενώ βάσει υλικού το άξιζες. Από το 2005 όμως και ως το 2019, όμως, έγιναν 15 τέτοιες διοργανώσεις. Οπότε το μέγεθος του δείγματος ξεπερνάει και ατυχίες, και καλές-κακές φουρνιές, που σίγουρα επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τα αποτελέσματα κάθε χρόνο. Αποτυπώνει αυτό που λέμε «γενικό επίπεδο» του μπάσκετ σε κάθε χώρα, ανεξαρτήτως συγκεκριμένων προσώπων ή συγκυριών του ενός ή δύο χρόνων.
Κάθισα, λοιπόν, κι έφτιαξα αυτή την ιδιότυπη βαθμολογία, από το 2005 και μετά. Ένας βαθμός στον πρώτο, δύο στον δεύτερο, τρεις στον τρίτο κτλ. Κάθε χρόνο. Όχι μόνο για την Α' κατηγορία, αλλά και για τη Β'. Και στις τρεις ηλικιακές κατηγορίες. Σημειωτέον, δεν έχω ενσωματώσει τα αποτελέσματα του 2022.
Θέλετε να δείτε τα αποτελέσματα; Ας δούμε τις πρώτες 16 ομάδες κάθε ηλικιακής κατηγορίες και στο τέλος μια γενική βαθμολογία:
ΠΑΙΔΕΣ(U16): 1. Ισπανία 46, 2. Γαλλία 60, 3. Τουρκία 65, 4. Σερβία 80, 5. Κροατία 86, 6. Λιθουανία 91, 7. Ιταλία 116, 8. Λετονία 146, 9. Ρωσία 153, 10. ΕΛΛΑΔΑ 155, 11. Γερμανία 179, 12. Ισραήλ 215, 13. Πολωνία 228, 14. Ουκρανία 235, 15. Σλοβενία 248, 16. Μαυροβούνιο 250
ΕΦΗΒΟΙ(U18): 1. Σερβία 58, 2. Λιθουανία 61, 3. Ισπανία 71, 4. Τουρκία 81, 5. Γαλλία 83, 6. Ρωσία 106, 7. ΕΛΛΑΔΑ 118, 8. Ιταλία 118, 9. Κροατία 125, 10. Λετονία 127, 11. Γερμανία 183, 12. Σλοβενία 202, 13. Ουκρανία 233, 14. Ισραήλ 258, 15. Πολωνία 264, 16. Φινλανδία 282
ΝΕΟΙ ΑΝΔΡΕΣ(U20): 1. Ισπανία 56, 2. Γαλλία 81, 3. Τουρκία 92, 4. Λιθουανία 92, 5. Σερβία 95, 6. Ιταλία 106, 7. ΕΛΛΑΔΑ 133, 8. Γερμανία 156, 9. Λετονία 160, 10. Σλοβενία 162, 11. Ισραήλ 162, 12. Κροατία 163, 13. Ρωσία 171, 14. Ουκρανία 199, 15. Μαυροβούνιο 219, 16. Τσεχία 264
ΓΕΝΙΚΗ: 1. Ισπανία 173, 2. Γαλλία 224, 3. Σερβία 233, 4. Τουρκία 238, 5. Λιθουανία 244, 6. Ιταλία 340, 7. Κροατία 374, 8. ΕΛΛΑΔΑ 406, 9. Ρωσία 430, 10. Λετονία 433, 11. Γερμανία 518, 12. Σλοβενία 612, 13. Ισραήλ 635
Δεν ξέρω πόσοι αιφνιδιαστήκατε από την 8η θέση της Ελλάδας στη γενική βαθμολογία. Για να πω την αλήθεια, όπως την έφτιαχνα κάπου εκεί μας έβγαζα. Αυτό που δεν περίμενα είναι η μεγάλη, η τεράστια διαφορά από τις χώρες που προηγούνται. Η βαθμολογία δείχνει μια κυριαρχία της Ισπανίας και άλλες τέσσερις χώρες (Γαλλία, Σερβία, Τουρκία, Λιθουανία) που κινούνται στα ίδια επίπεδα. Εμείς είμαστε σχεδόν... 1,5 σκαλί παρακάτω.
Τους Ισπανούς δε τους βλέπουμε με το κυάλι. Στις τελευταίες δε 20 διοργανώσεις αυτών των ηλικιών από το 2014 και μετά (εδώ βάζουμε και τα αποτελέσματα του 2022, χωρίς βέβαια τα αποτελέσματα των παίδων που ξεκινούν την Παρασκευή) έχουν... 14 μετάλλια, 8 χρυσά, 5 ασημένια και 1 χάλκινο!
Η βαθμολογία, αν θέλουμε να την κοιτάξουμε σωστά και δεν προσπαθήσουμε ούτε να την ωραιοποιήσουμε, ούτε να την διακωμωδήσουμε, δείχνει ανάγλυφα το πράγμα: Το ελληνικό μπάσκετ, ως επίπεδο στις μικρές ηλικίες, δεν μπορεί να μπαίνει σε καμία τέτοια διοργάνωση κοιτώντας αφ' υψηλού. Για να φτάσουμε να διεκδικούμε την κορυφή, γενικά μιλώντας πάντα και όχι στηριζόμενοι σε συγκεκριμένους παίκτες ή φουρνιές, θέλει πολλή δουλειά.
Κι όπως κάποτε, όχι πολύ παλιά, κάποιοι ήλθαν και αντέγραψαν το αναπτυξιακό μας πρόγραμμα, δεν είναι κακό κι εμείς να ρίξουμε ένα βλέφαρο στο τι κάνουν οι πετυχημένοι και πώς το κάνουν, για να έχουν αυτά τα αποτελέσματα.
Το πιο εύκολο είναι να κρυφτούμε πίσω από κλισέ. «Τα παιδιά μας υστερούν σε αθλητικότητα», «δεν έχουμε σουτέρ», «οι γονείς ανακατεύονται υπέρ του δέοντος», «οι μάνατζερς τους παίρνουν τα μυαλά», «οι προπονητές νοιάζονται μόνο για το ροζ φύλλο», «οι ομάδες φέρνουν καραβιές ξένων και δεν επενδύουν σε Ελληνόπουλα», «οι μεγάλοι παίρνουν μεταγραφή παιδιά 15-16 χρόνων, δεν τα βάζουν να παίξουν και τα καταστρέφουν». Ισχύουν όλα αυτά; Βεβαίως. Κάποια σε μεγαλύτερο βαθμό, κάποια σε μικρότερο. Όλα ισχύουν.
Το ζήτημα είναι τι κάνεις όχι για να τα εξαλείψεις, δεν γίνεται, αλλά για να τα περιορίσεις. Το να παραπονιέσαι π.χ. ότι το παιδί είναι όλη την ώρα στο κινητό και όχι στο γήπεδο δεν αλλάζει αν απλώς γκρινιάζεις ή (ακόμη χειρότερο) απαγορέψεις στο παιδί να ασχολείται με το κινητό ή απλά αναπολείς το παρελθόν που δεν υπήρχαν κινητά και πίναμε νερό από το λάστιχο. Αν αγαπάς το σπορ, στύψε το μυαλό σου να βρεις πώς θα κάνεις πλεονέκτημα το μειονέκτημα. Πώς θα παντρέψεις την τεχνολογία με το μπάσκετ.
Λύσεις υπάρχουν. Για όλα. Και κανόνες μπορούν να μπουν, και διατάξεις να αλλάξουν, και συστήματα (αναπτυξιακά) να προωθηθούν. Το ζήτημα είναι να υπάρχει διάθεση αλλαγής. Απ' όλους.
Γιατί οποιοσδήποτε κανόνας και να μπει, αν σώνει και καλά κάποιος θέλει να τον παρακάμψει, το παραθυράκι θα το βρει. Η λογική δεν είναι να κλείσεις όλα τα παραθυράκια, αλλά να συμφωνήσουν όλοι ότι δεν είναι σωστό (για το μπάσκετ γενικότερα, όχι για τους ίδιους) να ψάχνουν για παραθυράκια. Και ο νοών νοείτω.
