Η προσφυγή του Φελίπε Μάσα στη δικαιοσύνη για την έκβαση του πρωταθλήματος του 2008 επανέφερε στην επικαιρότητα το περίφημο "Crashgate".
Ο Βραζιλιάνος, οδηγός της Ferrari το 2008, έχασε το πρωτάθλημα της Formula 1 στον τελευταίο αγώνα εκείνης της χρονιάς από τον Λιούις Χάμιλτον της McLaren με διαφορά μόλις ενός βαθμού. Τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά αν δεν είχαν συμβεί τα γεγονότα του GP Σιγκαπούρης, που ήταν ο τέταρτος αγώνας πριν το τέλος εκείνης της σεζόν.
Ο Φελίπε Μάσα πήρε τώρα τη νομική οδό, 15 χρόνια αργότερα, εξαιτίας των πρόσφατων σχολίων του Μπέρνι Έκλεστοουν -τότε εμπορικού διευθυντή της F1- πως τόσο ο ίδιος όσο και ο πρόεδρος της FIA εκείνη την εποχή, Μαξ Μόσλεϊ, γνώριζαν πριν τελειώσει το πρωτάθλημα του 2008 πως ο Νέλσον Πικε Τζούνιορ και η Renault προκάλεσαν εσκεμμένα το ατύχημα του Βραζιλιάνου οδηγού στο GP Σιγκαπούρης.
Η εντολή στον Πικέ και το απρόοπτο με τον Μάσα
Θυμίζουμε ότι η Renault F1, με τον τότε διευθυντή Φλάβιο Μπριατόρε και τον αγωνιστικό διευθυντή Πατ Σίμοντς, έδωσε την εντολή στον Πικε Τζούνιορ να προσκρούσει εσκεμμένα σε ένα συγκεκριμένο σημείο του σιρκουί της Σιγκαπούρης στη σωστή χρονική στιγμή έτσι ώστε ο έτερος οδηγός της ομάδας -Φερνάντο Αλόνσο- να επωφεληθεί από το επακόλουθο όχημα ασφαλείας δεδομένου ότι είχε μόλις ελάχιστα δευτερόλεπτα νωρίτερα κάνει το πιτ-στοπ του.
Όπως και έγινε. Ο Πικέ έστειλε τη Renault του στην μπαριέρα της στροφής 17 στον 14ο γύρο του αγώνα, σε ένα σημείο όπου ήταν αδύνατον να απομακρυνθεί το μονοθέσιο χωρίς όχημα ασφαλείας. Τότε απαγορευόταν στους οδηγούς να κάνουν άμεσα πιτ-στοπ, πριν ολοκληρωθεί η στοίχιση όλων των μονοθεσίων πίσω από το όχημα ασφαλείας.
Όταν πια άνοιξε το πράσινο φως στα πιτς και όλοι οι οδηγοί μπήκαν για να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που τους έδινε το όχημα ασφαλείας, ο Αλόνσο βρέθηκε επικεφαλής του αγώνα και μάλιστα με μεγάλη διαφορά. Ο Ισπανός φυσικά κέρδισε με μια κατά τα -απατηλά- φαινόμενα δαιμονιώδη ζαριά της τύχης, με ένα μονοθέσιο που δεν ήταν ανταγωνιστικό των Ferrari και McLaren εκείνης της χρονιάς.
Όμως, όταν ο Μάσα μπήκε για το πιτ-στοπ του, στην αγωνία της στιγμής η Scuderia δεν πρόλαβε να αποδεσμεύσει την αντλία καυσίμων (τότε επιτρεπόταν οι ανεφοδιασμοί) από το μονοθέσιο του Βραζιλιάνου. Του έδωσε το πράσινο φως να φύγει από τα πιτς και το cavallino ξήλωσε όλη τη μάνικα ανεφοδιασμού, η οποία κυλούσε σαν την ουρά του φιδιού εκκρίνοντας καύσιμο, καθώς η Ferrari απομακρυνόταν.
Ο Μάσα αναγκάστηκε να σταματήσει στην έξοδο των πιτς και να περιμένει τους μηχανικούς της Scuderia να φτάσουν εκεί τρέχοντας για να αφαιρέσουν την αντλία, με αποτέλεσμα να πέσει στην 13η θέση του αγώνα στον τερματισμό και να χάσει πολύτιμους βαθμούς στη μάχη του τίτλου. Την ίδια στιγμή ο Χάμιλτον κέρδιζε τους πολύτιμους 8 -τότε- βαθμούς της τρίτης θέσης, σε μια μάχη τίτλου που εντέλει κρίθηκε με έναν βαθμό.
Τι είπαν οι εμπλεκόμενοι
Η πρόσφατη παραδοχή του Έκλεστοουν πως γνώριζε -μαζί με τον Μόσλεϊ- τη σκανδαλώδη απόφαση της Renault F1 πριν τελειώσει το πρωτάθλημα του 2008 και πριν αποδοθεί ο τίτλος επίσημα στον Λιούις Χάμιλτον είναι αυτή που παρακίνησε την απόφαση του Μάσα να κινηθεί νομικά τώρα για να προσβάλει το αποτέλεσμα εκείνης της χρονιάς.
Ο Έκλεστοουν δήλωσε σχετικά, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο F1-Insider: "Θέλαμε να προστατεύσουμε το σπορ και να το σώσουμε από ένα τεράστιο σκάνδαλο. Για αυτό το λόγο χρησιμοποίησα αγγελική γλώσσα μιλώντας στον πρώην οδηγό μου Νέλσον Πικέ, προσπαθώντας να τον κρατήσω ήρεμο.
Τότε υπήρχε ένας κανονισμός πως η κατάταξη του πρωταθλήματος μετά την απονομή των βραβείων της FIA ήταν πλέον απαράβατη, κανείς δεν μπορούσε να την αγγίξει. Έτσι, ο Χάμιλτον παρέλαβε το βραβείο του και όλα ήταν καλά. Είχαμε πληροφορίες έγκαιρα για να ερευνήσουμε το θέμα. Σύμφωνα με το καταστατικό, θα ακυρώναμε το αποτέλεσμα του αγώνα της Σιγκαπούρης, κάτω από αυτές τις συνθήκες".
Με τα λόγια του αυτά, είναι ευνόητη και προφανώς δικαιολογημένη η σημερινή αντίδραση του Μάσα, που δεν απέκτησε ποτέ ξανά έκτοτε την ευκαιρία να γίνει πρωταθλητής της F1. Ο Έκλεστοουν δημόσια παραδέχθηκε την προσπάθεια συγκάλυψης του σκανδάλου για να προστατεύσει τη φήμη της Formula 1, κι έτσι το θέμα δεν ερευνήθηκε άμεσα, ούτε φυσικά υπήρξε και απόφαση ακύρωσης του αποτελέσματος του GP Σιγκαπούρης που θα έβγαζε το θέμα στην επιφάνεια.
Πέραν των πρόσφατων δηλώσεων του Έκλεστοουν, όμως, το θέμα γνώριζε πριν το τέλος του πρωταθλήματος του 2008 και ο τότε αγωνιστικός διευθυντής των αγώνων της F1, Τσάρλι Ουίτινγκ. Πριν φύγει απρόσμενα από τη ζωή το 2019, ο Βρετανός είχε πει μιλώντας σε ντοκιμαντέρ που αφορούσε στη ζωή του Μόσλεϊ, πως πληροφορήθηκε για το εσκεμμένο ατύχημα του Πικέ Τζούνιορ τις ημέρες του καθοριστικού τελευταίου GP -στη Βραζιλία- εκείνης τη σεζόν.
"Υπήρξαν ορισμένες θεωρίες συνωμοσίας μετά τον αγώνα [της Σιγκαπούρης] αλλά καμία δεν έδειχνε να έχει ουσία" είχε πει ο Ουίτινγκ. "Αλλά στη Βραζιλία μιλούσα με τον Νέλσον Πικέ [τον πρεσβύτερο]. Ήμουν μηχανικός του για λίγα χρόνια και μείναμε φίλοι έκτοτε.
Ήρθε να με βρει στη γραφείο μου, και μιλούσαμε. Τότε, ξαφνικά, έκλεισε την πόρτα και έβαλε το πόδι του για να την κρατάει κλειστή, ώστε να μη μπει κανένας, και μου είπε τι είχε συμβεί στη Σιγκαπούρη. Τα λόγια του στόχευαν τον Μπριατόρε, διότι μου είπε περίπου ότι 'ο Φλάβιο έκανε το παιδί μου να συγκρουστεί'.
Εγώ του είπα τότε πως 'αυτό είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα'. Δεν ξέρω σε ποιούς άλλους είχε μιλήσει, αλλά μου είπε 'κράτα το για τον εαυτό σου'. Λέγοντάς το όμως αυτό, θα γνώριζε ότι εγώ θα το έλεγα στον Μαξ [Μόσλεϊ]", ήταν τα λόγια του Ουίτινγκ, όπως τα αποκάλυψε το motorsport.com.
Λίγους μήνες αργότερα ο πατέρας Πικέ επιβεβαίωσε στην επίσημη έρευνα ότι μίλησε για το θέμα με τον Ουίτινγκ στη Βραζιλία και ότι φοβόταν πως αν έβγαζε το θέμα στην επιφάνεια "θα κατέστρεφα την καριέρα του Νέλσον".
Παρότι ο Ουίτινγκ όντως ενημέρωσε τον Μόσλεϊ αμέσως, πριν λήξει το πρωτάθλημα του 2008, ο Μόσλεϊ αποφάσισε να μην ξεκινήσει αμέσως την έρευνα για τα τεκταινόμενα του GP Σιγκαπούρης εκείνης της χρονιάς. Ο Μόσλεϊ, δικηγόρος και ο ίδιος, υπεραμύνθηκε της απόφασής του λέγοντας πως δεν μπορούσε να ξεκινήσει η έρευνα διότι δεν υπήρχαν αδιάσειστα στοιχεία ότι είχε δωθεί εντολή από τη Renault F1 στον Πικέ Τζούνιορ να προκαλέσει εσκεμμένα το ατύχημά του.
"Δεν είπα τίποτα σε κανέναν, δεν υπήρχαν στοιχεία" είχε πει ο Μόσλεϊ στο ίδιο ντοκιμαντέρ. Ο πρώην πρόεδρος της FIA, που έβαλε τέλος στη ζωή του το Μάιο του 2021 όταν διεγνώσθη με καρκίνο τελικού σταδίου, είχε συμπληρώσει λέγοντας τα εξής: "Η κουβέντα [του Πικέ με τον Ουίτινγκ] επιβεβαίωσε όσα πολλοί από εμάς υποπτευόμασταν.
Έπειτα, ο Νέλσον Τζούνιορ απολήθηκε από την ομάδα [το καλοκαίρι του 2009]. Ο πατέρας Νέλσον ήρθε να με δει στο Μονακό, και μου είπε την ιστορία. Δεν του είπα ότι το γνώριζα ήδη, του είπα πως αυτό ήταν κάτι φρικτό. Παρότι είχαμε την υπογεγραμμένη δήλωσή του, γνώριζα πως η υπεράσπιση θα έλεγε πως ο [Πικέ Τζούνιορ] μόλις απολήθηκε και προσπαθεί απλά να προκαλέσει προβλήματα".
Κι έτσι συνέβη. Όταν η Renault F1 αποφάσισε να αποδεσμεύσει τον Πικε Τζούνιορ στις αρχές Αυγούστου του 2009, μετά από 10 αγώνες -στους οποίους δεν είχε σκοαράρει ούτε έναν βαθμό-, ο νεαρός Βραζιλιάνος επισκέφτηκε τη FIA και την ενημέρωσε πια και ο ίδιος ότι η ομάδα του είχε ζητήσει να προκαλέσει εσκεμμένα το ατύχημα.
Η έρευνα και ο Αλόνσο
Έτσι, η FIA ξεκίνησε την έρευνα στις αρχές Σεπτεμβρίου του 2009. Η Renault F1 αρνήθηκε τις κατηγορίες, και μάλιστα ανέφερε ότι θα ξεκινούσε τις νομικές διαδικασίες εναντίον του Πικε με την κατηγορία του "εκβιασμού" για να κρατήσει τη θέση του στην ομάδα.
Όμως, η ομάδα του Ένστοουν πολύ σύντομα υπαναχώρησε από αυτή την απόφαση. Οι ανακρίσεις των μελών της ξεκίνησαν στο πλαίσιο του GP Βελγίου του 2009. "Τους βάλαμε [τους νομικούς της FIA] στο πάντοκ κρυφά, διότι αν το μάθαινε ο Φλάβιο θα είχε κλείσει εντελώς τις πόρτες", εξήγησε ο Μόσλεϊ.
Ο πρώτος άνθρωπος που ανακρίθηκε ήταν ο Φερνάντο Αλόνσο. Ο απρόσμενος νικητής του GP Σιγκαπούρης 2008. Και ο Ισπανός "αρνήθηκε κάθε γνώση για ό,τι είχε συμβεί.. Πολλοί ίσως πιστεύουν ότι ο Αλόνσο γνώριζε, αλλά έχει ενδιαφέρον αν σου λέει ο επικεφαλής, ο οποίος έχει τεράστια εμπειρία στην ανάκριση ανθρώπων, πως ήταν πεπεισμένος ότι ο Αλόνσο έλεγε την αλήθεια. Οπότε, αυτό ήταν εντάξει".
Ο Αλόνσο και οι μηχανικοί του, λοιπόν, κρίθηκαν αθώοι. Η ομάδα της Renault F1 δέχθηκε ποινή αποκλεισμού από τη F1 με αναστολή. Ο Σίμοντς, που παραδέχθηκε την παρανομία και εξέφρασε τη μεταμέλειά του, τιμωρήθηκε με πενταετή αποκλεισμό από το διεθνές μότορσπορ, ενώ ο Μπριατότε ισόβιο αποκλεισμό. Σήμερα, οι δύο τελευταίοι εργάζονται για τη FIA και τη Formula 1 αντίστοιχα.
"Νιώθω άσχημα για τον Μάσα, σήμερα" είπε στην πρόσφατη συνέντευξή του ο 92χρονος Έκλεστοουν. "Έκανε τα πάντα σωστά, κέρδισε τον αγώνα της πατρίδας του, και ξεγελάστηκε να χάσει έναν τίτλο που του άξιζε, ενώ ο Χάμιλτον είχε όλη την τύχη του κόσμου και κέρδισε το πρώτο του πρωτάθλημα.
Σήμερα θα το χειριζόμουν διαφορετικά. Για αυτό το λόγο ο Μίκαελ Σουμάχερ είναι, για μένα, ο μοναδικός κάτοχος του ρεκόρ [7] πρωταθλημάτων [όσα έχει και ο Χάμιλτον]. Παρότι οι στατιστικές λένε άλλα", κατέληξε. Βεβαίως, ο Μπέρνι ίσως δεν τοποθετεί στην ίδια ζυγαριά και τα τεκταινόμενα του GP Άμπου Ντάμπι 2021.
Κι ο Φελίπε Μάσα εξήγησε, για την προσπάθεια δικαίωσής του 15 χρόνια μετά: "Είναι πολύ λυπηρό, να ξέρεις ότι το αποτέλεσμα ενός αγώνα έπρεπε να ακυρωθεί και πως θα είχα ένα πρωτάθλημα. Στο τέλος, εγώ ήμουν εκείνος που έχασε τα περισσότερα με αυτό το αποτέλεσμα. Οπότε, ξεκινούμε την προσπάθεια να τα καταλάβουμε όλα αυτά.
Έχουμε δει κι άλλες τέτοιες περιπτώσεις στον αθλητισμό, όπως του Λανς Άρμστρονγκ που έχασε όλους τους τίτλους του όταν αποδείχθηκε ότι είχε κάνει χρήση αναβολικών. Ποια είναι η διαφορά;"
Το θέμα θα χρειαστεί χρόνο, μέχρι να προετοιμαστεί ο φάκελος από τους δικηγόρους του Μάσα και να αποφασίσουν αν όντως η υπόθεση στοιχειιθετείται αρκετά για να φτάσει στο δικαστήριο. Προς το παρόν φαντάζει σαν εξωφρενικό σενάριο να αφαιρεθεί ένα παγκόσμιο πρωτάθλημα από κάποιον οδηγό μετά από 15 χρόνια, και ακόμα πιο εξωφρενικό να του αφαιρεθεί παρότι ο συγκεκριμένος οδηγός δεν φέρει την υπαιτιότητα μιας παρανομίας που του εξασφάλισε τον τίτλο.
