Η μορφή των τοπικών πρωταθλημάτων ΕΠΣ Αχαΐας

Η Παναχαϊκή όπως αγωνίστηκε στην Α' κατηγορία 1928-'29

Το πρωτάθλημα της Α' Κατηγορίας, από το 1927 διεξάγεται σε έναν όμιλο μέχρι την περίοδο 1973-1974. Τα επόμενα εννέα χρόνια (1974-1975 έως 1982-1983) οι όμιλοι έγιναν δύο. Ξανά σε έναν όμιλο από την περίοδο 1983-1984 έως το 1989-1990, για να γίνουν και πάλι δύο, από την περίοδο 1990-1991 έως και το 2002-2003. Τα τέσσερα επόμενα χρόνια διεξήχθη σε έναν όμιλο και πάλι.

* Την περίοδο 2007-2008, με τη «διάσπασή» της σε Α’ και Α1, διεξήχθη αντίστοιχα σε έναν όμιλο των 16 η Α’ και σε έναν όμιλο των 16, η Α1.

* Ομοίως, η Β' κατηγορία ξεκίνησε το 1929 σε έναν όμιλο μέχρι και την περίοδο 1967-1968. Από το 1968-1969 οι όμιλοι έγιναν δύο, μέχρι και το 1984-1985. Από την περίοδο 1985-1986 έως σήμερα, διεξάγεται σε τρεις ομίλους.

* Και η Γ' κατηγορία ξεκίνησε σε έναν όμιλο το 1929, μέχρι την περίοδο 1969-1970. Δύο όμιλοι για την περίοδο 1970-1971 και από την επόμενη, 1971-192 μέχρι και το 1978 σε τρεις. Από την περίοδο 1978-1979 μέχρι την περίοδο 1989-1990 σε 4 ομίλους. Από το 1991 έως το 1993 ξανά σε 3 ομίλους, από την περίοδο 1993-1994 σε 4 ομίλους και από την περίοδο 2007-2008 σε 3 ομίλους.

* Την περίοδο 2007-2008 έχουμε Α’ και Α1 (!) κατηγορία, όπως –σχεδόν- είχε συμβεί, για πέντε περιόδους την δεκαετία του ’50 με Α1 και Α2 κατηγορία (1952-1953, 1953-1954, 1954-1955, 1955-1956, 1956-1957) και άλλες τέσσερις τη δεκαετία του ’60 (1959-1960, 1960-1961, 1961-1962 και 1962-1963). Φυσικά διεξαγόταν κανονικά η Β’ (με την οποία ήταν «ομογενοποιημένη» η Α2) και η Γ’ ΕΠΣΑ.

* Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '90 είχαμε ...κοσμοπλημμύρα στις τρεις κατηγορίες, καθώς συμμετείχαν συνολικά 126 ομάδες τη χρονιά (ήταν μια πολιτική της διοίκησης του Ανδρέα Κάνιστρα, που από τη δεκαετία του ’80 προσπάθησε να αυξήσει τον αριθμό των ομάδων στο πλαίσιο της ανάπτυξης του ερασιτεχνικού ποδοσφαίρου και του λαϊκού αθλητισμού)! Το ρεκόρ της Α' κατηγορίας είναι 28 ομάδες ('94, 95), της Β' 52 ('91, '94, '95) και της Γ' 48, το 1986 και το 1989.

ΙΖ2. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τι "γινόταν" στην Α' κατηγορία των τοπικών πρωταθλημάτων. Πότε δηλαδή είχαμε μπαράζ, αγώνες κατάταξης με πρωταθλητές άλλων ομίλων, συμμετοχή σε διάφορα τουρνουά ανόδου στις εθνικές κατηγορίες κ.ο.κ. Αναλυτικά:

* Την περίοδο 1935-1936 ισοβάθμησαν στην κορυφή ο Απόλλων και η Παναχαϊκή, ακολούθησε αγώνας μπαράζ τον οποίο κέρδισε η Παναχαϊκή με 5-2.

* Το 1950 (περίοδος 1949-1950) αναμετρήθηκαν οι πρωταθλητές των δύο ομίλων, Ολυμπιακός και Παναιτωλικός με τους "ερυθρόλευκους" να νικούν 3-1.

* Το 1951 σε διπλό παιχνίδι έπαιξαν οι πρωταθλητές των δύο ομίλων Θύελλα - Παναιτωλικός 1-1 και 1-0.

* Το 1952 έπαιξαν και πάλι Θύελλα - Παναιτωλικός, ο τίτλος στον Παναιτωλικό (1-1, 1-1, 3-2).

* Το ίδιο και το 1953, Παναιτωλικός - Θύελλα με τη διαφορά πως ο νικητής θα μετείχε των τελικών του πανελληνίου πρωταθλήματος. Η Θύελλα χάνει στις 24 Μαΐου 1953 στο Αγρίνιο 1-0 και στον επαναληπτικό της Πάτρας (28/5/1953) παραχωρεί ισοπαλία 2-2. Η μεγάλη της ευκαιρία για να αγωνιστεί πρώτη από την Αχαΐα στο κορυφαίο πρωτάθλημα πήγε χαμένη...

* Το 1954 έπαιξαν μπαράζ στον όμιλο της Πάτρας, Παναχαϊκή και Ολυμπιακός (2-0, 2-2). Η Παναχαϊκή προκρίθηκε στο νότιο διαπεριφερειακό πρωτάθλημα και από κει στα τελικά του πανελληνίου πρωταθλήματος, η πρώτη ομάδα της Αχαΐας που το πετυχαίνει (τα κατάφερε και ο Παναιγιάλειος).

* Το 1955 η πρωταθλήτρια Παναχαϊκή αντιμετωπίζει τον Παναιτωλικό με στόχο τη συμμετοχή της στο πανελλήνιο πρωτάθλημα, αλλά αποτυγχάνει (2-1, 0-2, 0-1).

* Το 1956 η πρωταθλήτρια Παναχαϊκή μετέχει στα προκριματικά του εθνικού πρωταθλήματος μαζί με Ολυμπιακό Πειραιώς, Εθνικό Πειραιώς, ΟΦΗ και Ολυμπιακό Λουτρακίου. Παίρνει την 3η θέση και μαζί το εισιτήριο για τα τελικά, για 2η φορά στην ιστορία της.

* Πρωταθλήτρια του ομίλου της Πάτρας το 1957 η Παναχαϊκή δίνει μπαράζ με τον Παναιγιάλειο για την ανάδειξη του υπερπρωταθλητή Αχαΐας. Επικρατεί (2-1, 1-0) και παίρνει μέρος στα προκριματικά του πανελληνίου πρωταθλήματος (με Παναργειακό, ΟΦΗ, Ολυμπιακό Χαλκίδας) όπου κερδίζει για τρίτη φορά τη συμμετοχή της στο κορυφαίο εθνικό πρωτάθλημα.

* Επανάληψη για την Παναχαϊκή και το 1958, αφού αναδείχθηκε υπερπρωταθλήτρια Αχαΐας (1-0 και 1-1 με τον Παναιγιάλειο) και ακολούθως προκρίθηκε στα τελικά του πανελλήνιου πρωταθλήματος.

* Στην τρίτη διαδοχική αναμέτρηση των πρωταθλητών Παναχαϊκής και Παναιγιαλείου, το 1959, η "Μαύρη Θύελλα" ήταν η νικήτρια και πανηγύρισε τη συμμετοχή της στα τελικά του πανελληνίου πρωταθλήματος. Νίκησε στο Αίγιο στις 23 Νοεμβρίου 1958 1-0 (Καλίτσης), έχασε στην Πάτρα στις 2/12 με 3-0 (Ζιέμης 2, Γιαννόπουλος) και νίκησε εκ νέου στο Μεσολόγγι, στις 7/12 με 2-0 (Σοφιανός 2).

* Πρωταθλητής Πάτρας το 1960 ήταν ο Ολυμπιακός, που αγωνίστηκε για τον τίτλο του υπερπρωταθλητή Αχαΐας με τον Παναιτωλικό χάνοντας σε τριπλή σειρά αγώνων (0-4, 2-1, 2-3).

* Το 1961 οι δύο πρώτες του ομίλου της Πάτρας, Παναχαϊκή και Θύελλα έδωσαν αγώνες κατάταξης με Παναιτωλικό και ΑΕ Αιγίου. Επικράτησαν η Παναχαϊκή και η Θύελλα που πήραν μέρος στο πρωτάθλημα της Β' Εθνικής.

* Ιδιο σύστημα και το 1962 για Παναχαϊκή και Πατραϊκό, κόντρα σε Παναιγιάλειο και Παναιτωλικό, με έπαθλο τη συμμετοχή στη Β' Εθνική. Ηταν η τελευταία φορά που οι ομάδες των Εθνικών κατηγοριών (τρία χρόνια μετά τη θεσμοθέτησή τους ως Α' και Β') μετείχαν στα τοπικά πρωταθλήματα. Εκτοτε δεν «είδαμε» πάλι την Παναχαϊκή στις διοργανώσεις της ΕΠΣΑ.

* Το 1963 η πρωταθλήτρια ΕΠΣΑ Θύελλα επικρατεί του Πανηλειακού (3-0, 1-0) και ανεβαίνει στη Β' Εθνική.

* Το 1964 είναι σειρά του Πατραϊκού (πρωταθλητής ΕΠΣΑ) να πάρει την άνοδό του (και πάλι) στη Β' Εθνική. Την ίδια σεζόν, τέσσερις ομάδες από τη Β' Εθνική, Παναχαϊκή, Προοδευτική, Φίλιπποι Καβάλας και Αχιλλέας Τρικάλων δίνουν αγώνες μπαράζ για την άνοδο στην Α' Εθνική. Η Παναχαϊκή νίκησε 2-1 τους Φιλίππους, έχασε 1-0 στον Αχιλλέα, 2-0 στους Φιλίππους 3-0 στην Προοδευτική και ήρθε ισόπαλη 1-1 με την Προοδευτική. Το εισιτήριο πήρε η Προοδευτική και η Παναχαϊκή χάνει την ευκαιρία της Αχαΐας να έχει δύο ομάδες στην Α' Εθνική (ήδη έγραφε ιστορία ο Παναιγιάλειος). Μέχρι σήμερα, ποτέ άλλοτε δεν πλησιάσαμε τόσο κοντά στις δύο ομάδες.

* Ο Ολυμπιακός αναδεικνύεται υπερπρωταθλητής ΕΠΣΑ (2-0, 1-1, 1-1 με τον Πανηλειακό) το 1965 και παίρνει την πρόκριση για το πρωτάθλημα της Β' Εθνικής.

* Το 1966 τα σκήπτρα του υπερπρωταθλητή παίρνει ο Απόλλων Πατρών (3-2, 1-0, 0-1) κόντρα στον Αστέρα Αμαλιάδας και ανεβαίνει στη Γ' Εθνική.

* Το 1967 είναι η Αχαϊκή αυτή που κατακτά το πρωτάθλημα και επικρατεί στους αγώνες μπαράζ με Ζαβλάνι, Ακαρνανικό, Ηρακλή, Ζακυνθιακό και Κρόνο Αγρινίου.

* Το 1968 το τοπίο έχει αλλάξει με τη συγχώνευση των περισσοτέρων ομάδων της Πάτρας στο Πάτραι, που κατακτά το τοπικό πρωτάθλημα, αλλά και το "Παμπελοποννησιακό", μετέχοντας έτσι για πρώτη φορά στη Γ' Εθνική.

* Το 1969 ο Παναιγιάλειος, μετά από μικρή κρίση, κατακτά το τοπικό πρωτάθλημα, αλλά και τους αγώνες κατάταξης με Παννεμεατικό και ΑΕ Μεσολογγίου, αγωνιζόμενος στη Γ' Εθνική. Την ίδια περίοδο η Παναχαϊκή καταφέρνει για πρώτη φορά τη συμμετοχή της στην Α' Εθνική, δώδεκα χρόνια μετά την τελευταία της παρουσία στο (τότε) πανελλήνιο πρωτάθλημα.

* Ο Πατρέας, μετά από ένα επεισοδιακό παιχνίδι με την Αχαϊκή στέφεται πρωταθλητής και αγωνίζεται για πρώτη φορά σε εθνική κατηγορία (Γ' Εθνική).

* Η Αχαϊκή αναδεικνύεται πρωταθλήτρια το 1971, ξεπερνά και το εμπόδιο του περιφερειακού πρωταθλήματος (ΑΕ Μεσολογγίου, Πανηλειακός), δίνοντας παρόν στη Γ' Εθνική.

* Το 1972 ανατέλλει το άστρο της Ελπίδας Εγλυκάδας. Η Θύελλα (διότι περί αυτής πρόκειται) επιστρέφει.

* Με το όνομά της πλέον, Θύελλα, κατακτά το τοπικό πρωτάθλημα του 1973, όπως και τον προκριματικό όμιλο (με Παναιτωλικό, Ολυμπο Κέρκυρας, Πρέβεζα) και επιστρέφει στη Γ' Εθνική.

* Την ίδια διαδρομή κάνει το 1974 το Πάτραι...

* ...και ο Αρης το 1975.

* Το 1976 ο Παναιγιάλειος νικά τον Απόλλωνα Εγλυκάδας και επιστρέφει στη Γ' Εθνική.

* Πρωταθλητής το 1977 ο Αρης, παίζει σε περιφερειακούς αγώνες κατάταξης (Αστέρας Αμαλιάδας, Μεσολόγγι, Αιολικός, Παναγιάλειος, Δόξα Μαγούλας, Μεσσηνιακός) και παίρνει το εισιτήριο, μαζί με τον Παναιγιάλειο,για τη Γ' Εθνική.

* Το 1978 έχουμε αγώνα μπαράζ για την ανάδειξη του πρωταθλητή, Αχαϊκή - Εθνικός Αιγίου 1-0

* Το 1979 φιναλίστ του μπαράζ είναι οι πρωταθλητές των δύο ομίλων, Αγιος Δημήτριος και Δόξα Νιφορεΐκων (1-0). Ο "Αγιος" στη Γ' Εθνική.

* Ο Εθνικός Αιγίου τα καταφέρνει με τη δεύτερη, το 1980, κόντρα στον Αρη Πατρών (1-1, 5-4 πεν.) και ανεβαίνει στη Γ' Εθνική.

* Η Θύελλα (3-1 την Δόξα Παραλίας) είναι η πρωταθλήτρια ΕΠΣΑ το 1981 που ανεβαίνει στη Γ' Εθνική.

* Νέα εμφάνιση στις εθνικές κατηγορίες (Γ' Εθνική) από την ΑΕΚ το 1982, πρωταθλήτρια ΕΠΣΑ (1-1, 5-4 πεν.) με τον Εθνικό Π., πρωταθλητή του άλλου ομίλου.

* Υπερπρωταθλητής ο Αρης (1-1, 4-2 πεν.) επί του Ζαβλανίου το 1983. Την περίοδο αυτή ξεκινά ουσιαστικά η Δ' Εθνική, ως εθνική ερασιτεχνική κατηγορία, καθώς το μέχρι τότε πρωτάθλημα της "Εθνικής Ερασιτεχνικής" μετονομάζεται σε Γ' Εθνική. Η Εθνική ερασιτεχνική διατηρήθηκε για τέσσερις ακόμα περιόδους μέχρι το 1987 οπότε και μετονομάστηκε σε Δ' Εθνική.

* Πρωταθλητής ο Αχιλλέας το 1984, χάνει σε αγώνες κατάταξης το εισιτήριο για τις εθνικές κατηγορίες. Θα χρειαστεί να περιμένει μέχρι το 1995.

* Τις επόμενες περιόδους ο πρωταθλητής ΕΠΣΑ ανεβαίνει απευθείας στη Δ' Εθνική. Χαμένοι της υπόθεσης (από το 1991 που η Α' ΕΠΣΑ διεξάγεται και πάλι σε δύο ομίλους), η Αγυιά το 1991 και η Δόξα Χαλανδρίτσας το 1997, 1998, 1999).

* Το 2000 πρωταθλητής αναδεικνύεται ο Παναθηναϊκός Σκαγιοπουλείου, που λίγο πριν την παρθενική του συμμετοχή στη Δ' Εθνική μετονομάζεται σε ΠΑΣ Πατραϊκός.

* Τα τελευταία χρόνια στην Α’ κατηγορία καθιερώθηκαν τα πλέι οφ, που μερικές χρονιές δεν έγιναν επειδή υπήρχε μεγάλη βαθμολογική διαφορά του πρώτου από τους υπόλοιπους. Κερδισμένος του συστήματος, την περίοδο 2008-2009 ήταν ο Εθνικός Σαγεΐκων που κατέκτησε τον τίτλο και ανέβηκε στη Δ’ Εθνική, αν και στην κανονική διάρκεια του πρωταθλήματος ήταν 3ος!

ΤΑΣΣΟΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

Υποστήριξη: SilkTech