Ο Πατρινός επιχειρηματίας, Νίκος Μπογονικολός συνελήφθη στις 9 Μαΐου στο αεροδρόμιο Σαρλ Ντε Γκωλ του Παρισιού.
Εκκρεμούσε σε βάρος του διεθνές ένταλμα σύλληψης από τις αμερικανικές Αρχές, οι οποίες τον κατηγορούν ότι βοήθησε τη Ρωσία να αποκτήσει πλήθος τεχνολογικών μυστικών που σχετίζονται με τους τομείς της κβαντικής πληροφορικής και των πυρηνικών ελέγχων, διακινώντας λαθραία τεχνογνωσία και εξοπλισμούς μέσω του δικτύου εταιρειών του.
Όμως το βράδυ της Τρίτης 9 Μαΐου κανείς από όσους επέβαιναν στο αεροσκάφος που απογειώθηκε από την Αθήνα και προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Παρισιού, δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην αποβίβασή που τους έκανε να δυσανασχετήσουν είχε να κάνει με ένα «κατασκοπευτικό» θρίλερ που εκτείνεται από την Ουάσινγκτον μέχρι τη Μόσχα και έχει φόντο τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Μεταξύ των επιβαινόντων και ο Πατρινός επιχειρηματίας, ιδιοκτήτης της εταιρίας αμυντικού εξοπλισμού Aratos, ο 59χρονος Νίκος Μπογονικολός, ο οποίος είχε προγραμματίσει να παραστεί σε μία έκθεση αμυντικών συστημάτων στη Γαλλία ωστόσο δεν πίστευε πως όταν έμπαινε στο αεροσκάφος θα κατέληγε μετά από λίγες ώρες υπό κράτηση.
Πριν προλάβει να αποβιβαστεί ο Νίκος Μπογονικολός Γάλλοι αστυνομικοί του αεροδρομίου τον πλαισίωσαν και τον ενημέρωσαν ότι σε βάρος του είχε εκδοθεί διεθνές ένταλμα σύλληψης από τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα κρατηθεί.
Οι οδηγίες των ΗΠΑ
Σύμφωνα με πληροφορίες οι αμερικανικές αρχές είχαν δώσει σαφείς οδηγίες στη γαλλική αστυνομία: Ο Μπογονικολός θα ταξίδευε με συγκεκριμένη πτήση για τη Γαλλία με σκοπό τη συμμετοχή του στην έκθεση. Ήταν η κατάλληλη ευκαιρία για τη σύλληψή του αφού θα είχε εγκαταλείψει το ελληνικό έδαφος και θα αποφεύγονταν νομικά εμπόδια για την έκδοσή του στις ΗΠΑ.
Ο Έλληνας επιχειρηματίας δεν είχε αντιληφθεί ποτέ ότι οι επικοινωνίες και τα ταξίδια του είχαν μπει στο στόχαστρο των αμερικανικών διωκτικών αρχών από το 2017. Αρχικά οι ηλεκτρονικές συνομιλίες του με στελέχη ρωσικών εταιριών ενός δικτύου που ελέγχεται από τις μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας, όπως αναφέρουν οι Αμερικανοί και στη συνέχεια ένα ταξίδι στη Μόσχα στο οποίο τα διωκτικά έγγραφα αναφέρουν ότι εξηγήθηκαν ευαίσθητες λεπτομέρειες.
Σύμφωνα με τα αμερικανικά διωκτικά έγγραφα και το κατηγορητήριο που έχουν στα χέρια τους οι Γάλλοι, από την περίοδο εκείνη η εταιρία του κατηγορείται ότι διοχέτευε σε ρωσικές εταιρίες εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας που αφορά σε εξαρτήματα κβαντικών υπολογιστών και πυρηνικών επιταχυντών. Οι ΗΠΑ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Κριμαία προσέθεσαν στη νομοθεσία τους απαγορεύσεις εξαγωγών προϊόντων δικής τους παραγωγής που συνδέονται με στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Η ελληνική εταιρία φέρεται ότι παραβίασε τη συγκεκριμένη νομοθεσία και γι' αυτό κινήθηκε ποινική διαδικασία σε βάρος του επιχειρηματία, ύστερα από έρευνα του FBI.
Το ερευνητικό κέντρο
Επίσης σύμφωνα με πληροφορίες και όπως προκύπτει από τα γαλλικά διωκτικά έγγραφα, αναφέρουν ότι στο στόχαστρο των αμερικανικών αρχών βρέθηκαν εννέα συναλλαγές της εταιρείας Aratos Systems BV, που ανήκει στον ίδιο όμιλο και έχει έδρα την Ολλανδία, με αντίστοιχες προμήθειες τέτοιου εξοπλισμού μέχρι και το 2020. Πρόκειται για αγορές που έγιναν από βρετανικές εταιρίες, οι οποίες μετά τη ρωσική εισβολή μπήκαν και αυτές στη μαύρη λίστα των ΗΠΑ ως εταιρίες που συνεργάζονται με τη Ρωσία.
Από τις αγορές αυτές, στις έξι περιπτώσεις η Aratos υποστηρίζει ότι κράτησε τον εξοπλισμό για δικό της λογαριασμό. Στις τρεις όμως τα εξαρτήματα κατευθύνθηκαν σε ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο, σύμφωνα με τα έγγραφα που έχουν προσκομιστεί στη βάση δεδομένων για τη διακίνηση τέτοιου εξοπλισμού. Σε τέτοιες περιπτώσεις αγοράς στρατιωτικού εξοπλισμού η παραλήπτρια εταιρία υποχρεούται να αναφέρει πού θα καταλήξει. Η Aratos δήλωσε ότι είναι η ίδια end user, δηλαδή τελικός αποδέκτης των αγορών στις έξι περιπτώσεις.
Στις άλλες τρεις το end user certificate, δηλαδή το πιστοποιητικό τελικού χρήστη, εκδόθηκε για το συγκεκριμένο ευρωπαϊκό ερευνητικό κέντρο στο οποίο πωλήθηκε από την Aratos ο εξοπλισμός ύστερα από ενημέρωση και άδεια της βρετανικής εταιρίας που έκανε την αρχική πώληση. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το συγκεκριμένο κέντρο περιλαμβάνεται στην ίδια έρευνα των αμερικανικών αρχών, ενώ βρίσκεται σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Εξάλλου στο «μικροσκόπιο» τέθηκε και εταιρία στο Αμβούργο της Γερμανίας, η οποία σύμφωνα με τα διωκτικά έγγραφα, χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφόρτωση εξοπλισμού προς τις ρωσικές εταιρίες.
Κεραίες ιδανικές για συνθήκες πεδίου μάχης θα τοποθετούνταν σε πλοία αναψυχής!
Η θυγατρική της Aratos πάντως στην Ολλανδία διαβεβαίωσε εγγράφως στις εταιρίες ότι ήταν αυτή που θα χρησιμοποιούσε τον εξοπλισμό. Ενδεικτικό είναι ότι για την αγορά φίλτρων εγκοπών με ρύθμιση μικροκυμάτων, που έχουν κατασκευαστεί στο Μέριλαντ των ΗΠΑ, στο έγγραφο του τελικού αποδέκτη περιλαμβάνεται και δήλωση στην οποία η ελληνική εταιρία αναφέρει πως «δεν θα χρησιμοποιήσουμε τα φίλτρα εγκοπής για ανάπτυξη ή κατασκευή όπλων, ποτέ για όπλα μαζικής καταστροφής όπως πυρηνικά, βιολογικά και χημικά όπλα και πυραύλους» και ότι «ποτέ δεν θα μεταπωλήσουμε χωρίς γραπτή συγκατάθεση από τον Ευρωπαίο διανομέα ή αρχικό κατασκευαστή».
Στην προκειμένη περίπτωση η αιτιολογία της αγοράς από την Aratos ήταν ότι θα χρησιμοποιήσει τα φίλτρα για δορυφορικό ραδιοεξοπλισμό της ίδιας της εταιρίας. Σε άλλη προμήθεια και συγκεκριμένα κεραιών που είναι ιδανικές για συνθήκες πεδίου μάχης και μπορούν να προσαρτηθούν σε τεθωρακισμένα οχήματα, η ελληνική εταιρία με βάση την Ολλανδία ανέφερε ότι θα τοποθετούνταν σε πλοία αναψυχής!
«Δεν συνδέονται τα αδικήματα»
Το νομικό επιτελείο του Έλληνα επιχειρηματία αναμένεται να αντικρούσει στο επόμενο διάστημα το αμερικανικό κατηγορητήριο, με το σκεπτικό ότι τα αδικήματα για τα οποία κατηγορείται ο Μπογονικολός στις ΗΠΑ τιμωρούνται με κάθειρξη 30 χρόνων το καθένα, ενώ στην Ελλάδα δεν υπάρχουν τα ίδια και όσα συνδέονται με αδικήματα του ελληνικού δικαίου είναι πλημμελήματα και οι ποινές είναι χαμηλές.
Όπως εξήγησε στη Voria.gr ο συνήγορος υπεράσπισης του Έλληνα επιχειρηματία Νικόλαος Ζήνδρος τα αδικήματα της συνωμοσίας και της συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση με σκοπό τη λαθρεμπορία ηλεκτρονικών ειδών, όπως αυτά αναφέρονται στο αμερικανικό κατηγορητήριο, δεν έχουν κανένα ίδιο αδίκημα στον ελληνικό Ποινικό Κώδικα. Μπορεί να γίνει μία σύνδεση μόνον με αυτό της παραβίασης των κανόνων περιορισμού ή κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 142Α του Ποινικού Κώδικα), που είναι πλημμέλημα.
«Τα υποτιθέμενα τελεσθέντα αδικήματα έλαβαν χώρα σε ευρωπαϊκό έδαφος, επομένως πρέπει να αντιμετωπιστούν με τους ευρωπαϊκούς νόμους και όχι όσα προβλέπονται στις ΗΠΑ», σχολίασε ο κ. Ζήνδρος.
Στις περιπτώσεις έκδοσης Ευρωπαίων πολιτών σε τρίτες χώρες η αντιμετώπιση της υπόθεσης σχετίζεται πάντα με την αντιστοιχία του δικαίου. Οι δικαστικές αρχές των ΗΠΑ στα αναλυτικά έγγραφα που καλούνται να διαβιβάσουν στη γαλλική δικαιοσύνη πρέπει να έχουν κάνει τη σχετική αντιστοιχία. Ήδη πάντως, οι γαλλικές αρχές έχουν αντιμετωπίσει αντίστοιχη περίπτωση με ακριβώς τα ίδια αδικήματα.